CORTES, Bohol May 31 (PIA) -- Samtang ang uban nga kabataan nga napalta sa pormal nga pagtungha, nagloblob sa balay, 18 ka mga kabatan-onan sa San Vicente Ubay ang nagpasugod sa usa ka negosyo sa pagbahaw sa sabsabon sa baka ug kabaw aron ilang ibaligya.
Taliwala sa mga kwarantina tungod sa pandemya, nahimugso ang Ubay NorthEastern Dairy Breeders Association-4H Club youth, aron makatabang sila sa pag-alima sa ilang mga kabaw nga gihimong kuhaanan sa gatas, isip dugang kita sa banay sa panahon sa kalisud sa kwarantina.
"Kon nahimong suliran sa ubang mga mag-uuma ang pag-engganyo sa ilang mga kabataan sa pagsunod sa lakang sa mga ginikanan, dinhi sa San Vicente, pinaagi sa tabang sa Department of Agriculture Philippine Carabao Center nga anaa sa Ubay Stock Farm, nagrupo ang mga kabatan-onan dinhi nga miabag sa ilang mga ginikanan sa pagtugway ug pagpakaon sa ilang gatasan nga kabaw samtang kini naa sa ipitan'" pasabut ni Gaudioso Calibugan, community organizer sa Philippine Carabao Center (PCC)
Kini samtang nagpadayon pa gihapon ang ilang pag-atiman sa ilang modules kon wala sila magtadtad sa mais nga gibahaw aron mahimong silage ug ikapasabsab sa baka ug kabaw bisan pag kapin sa buwan na nga gi-ani, dugang ni Calibugan, Senior Agriculturist sa PCC.
"Pinaagi sa paghimo og silage, makapabahaw sila sa sagbot nga mahimong ikapakaon sa kabaw pila ka buwan human kini aniha, dili mauga ang sagbot kay pahubsan sa hangin aron mogawas ang katam-is ug kahumot. Kini magsilbi nga panud-an sa kabaw ug baka human sila matugway, aron segurado nga balance ang nutrina nga makuha ug mas modaghan pa ang gatas," ni Calibugan pa.
Sa paggamit sa pundok sa puhunan sa Bohol Dairy Cooperative, nakakuha sila’g yutang giabangan aron pugsan sa mais, samtang kining pahuwam may pataban na nga abono, mga sako nga kasudlan sa tinadtad nga mais, ug gamit sama sa industrial chopper ug vacuum aron walay hangin nga mahibilin sa gibahaw nga mais.
"Kami na ang nagdaro, nagpugas ug nagpatubo sa mais, pagkasugod na og banay, amo kining gipangharvest ug gihungit sa chopper. Ang nagutad nga mais, among isulod sa sako, unya iagi sa vacuum aron hubsan sa hangin," saysay ni Melvin Sastrillas, 23 anyos ug presidente sa kapunungan sa kabatan-onan.
"Sa una nga pugas, nakahipos ang grupo sa 10,990 ka kilo nga binahaw nga sagbot human sa 75 ka adlaw, ug kini gipalit usab sa PCC sa tag P7 ang kilo," sumpay ni AnnaMarie Dupalco, 20 anyo ug estudyante sa communications sa Trinidad Municipal College.
Gawas sa mais, nagtadtad usab sila og napier, samtang ilang gitun-an ang indigofera, subay sa sugyot sa Office of the Provincial Veterinarian, papas ni Calibugan, kinsa nag-agak sa mga kabataan sa ilang negosyo.
Gawas nga nakatabang sa panginahanglan sa sabsabon sa ilang mga kabaw gatasan, sayu sa buntag ang mga kabataan nga magtugway sa ilang mga kabaw samtang magtanda sa ilang tinanum.
Sa San Vicente Ubay, 17 ka mga pamilya nga nagkuhag gatas sa ilang mga gatasan nga kabaw ang mokita og labing menos P50 sa matag litro sa gatas nga ilang makuha, ang kadtong nagbuhi og crossbreeds ug purebred nga kabaw, makakuha og tag 4 ngadto sa unom ka litro matag adlaw o P200 nagdto sa P300 gawas pa sa nati nga mahimong ikabaligya.
Niining panahon sa pandemya kanus-a ang mga kabataan nagpuyo lamang sa balay, ang mga kabatan-onan sa Ubay, kauban sa mga nahilambigit sa pagpatubo sa pagkaon, wala ipailawom sa kwarantina, apan bisan pa, naglantaw sila sa mas hayag nga ugma sa ilang negosyo sa panguma, ilabi na sa pagtukas sa kwarantina. (rahc/PIA-7/Bohol)
Source: Philippines Information Agency (pia.gov.ph)
0 Comments